In juni nam het Franse parlement een wetsvoorstel aan voor een verbod op superdunne modellen. Modellen met een Body Mass Index (BMI) onder de 18 worden daar sinds kort geweerd door modehuizen. Ook in Nederland blijkt veel draagvlak voor een dergelijk verbod, blijkt uit onderzoek van EenVandaag samen met tijdschrift VIVA onder ruim 20.000 deelnemers. Het CDA wil nu dat er afspraken komen over het gebruik van superdunne modellen in Nederland.

Zowel volwassenen (63% voor) als jongeren (65% voor) die deelnamen aan het onderzoek zijn voor een verbod in Nederland. Veel deelnemers geven aan dat ze er geen vertrouwen in hebben dat modehuizen uit zichzelf veranderen en dat modellen nu een negatieve een voorbeeldfunctie hebben voor de jeugd.

CDA: ‘Tijd voor regelgeving’

Kamerlid Hanke Bruins Slot (CDA) wil nu dat staatssecretaris Van Rijn een convenant sluit samen met de mode-industrie, om het gebruik van superdunne modellen in Nederland aan banden te leggen. "Je ziet vaak dat nu in de bladen een onrealistisch zelfbeeld wordt gegeven van hoe meisjes eruit zien. Ik vind dat de staatssecretaris afspraken moet gaan maken met  de mode industrie, met de mode-bladen en de modellenbureau's om extreem magere modellen te gaan weren," aldus Bruins Slot in EenVandaag.

Superdun model niet mooi

In het onderzoek werden deelnemers meerdere foto’s voorgelegd van hetzelfde model, die op de ene foto erg dun was en op de andere foto iets voller (zie foto hieronder en bovenaan). In alle gevallen werd door een meerderheid van de deelnemers, zowel mannen als vrouwen, het dunste model afgewezen voor modebladen en catwalks.

Helft jonge meiden zegt dat dunne modellen zelfbeeld beïnvloeden

Eén van de argumenten die gezorgd heeft voor de Franse wetgeving, is dat superdunne modellen een slecht voorbeeld voor jongeren zouden zijn. EenVandaag ondervroeg ook 1500 jongeren tussen de 12 en 24 jaar; hieruit blijkt dat superdunne modellen inderdaad invloed hebben op het zelfbeeld van jongeren. Zo geeft bijna de helft (47%) van de meiden die meedeed aan het onderzoek aan dat superdunne modellen veel invloed hebben gehad op hun eigen zelfbeeld, vooral in negatieve zin. ‘Je ziet een perfect lichaam en je vergelijkt je eigen lichaam daarmee. Dan kom je erachter dat je eigen lichaam wat meer 'rollen' heeft of gekke plekjes, die het model op de foto niet heeft. Vooral als jong meisje (puber) ga je er zéker over na denken...’

Een meerderheid (52%) van de ondervraagde meiden geven aan dat ze onzeker zijn over hun lichaam. Als je hen vraagt welk model weergeeft hoe ze er het liefst uit zouden zien, kiezen bijna vier op de tien (37%) voor de foto van het dunste model.

Van de jongeren in de leeftijd 12 tot en met 16 jaar stelt maar liefst een kwart (23%) dat de huidige modellen in modebladen een realistisch beeld schetsen van hoe je er als vrouw uit zou moeten zien.

Vanmiddag in Radio EenVandaag (14:00 uur, NPO Radio 1) en vanavond op televisie zal Gijs Rademaker de uitslagen van dit onderzoek presenteren. Daarnaast komen Bruins Slot, de hoofdredactrice van de Glamour en ‘curvy’ model Iris Monroe Baker aan het woord.

Over dit onderzoek

Aan het onderzoek onder leden van het EenVandaag Opiniepanel, gehouden van 7 tot en met 27 juli, deden 19.888 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Na weging is dot onderzoek representatief voor zes variabelen.

Aan het onderzoek van het 1V Jongerenpanel, gehouden van 1 tot en met 16 juli, deden 1.472 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor drie variabelen, namelijk leeftijd, geslacht en spreiding over het land.

Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012.

Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden.

De software van de onderzoeken is van Vision Critical.

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."