Dit jaar haalde nog iedere maand een middelbare school de publiciteit vanwege circulerende naaktfoto’s en filmpjes van leerlingen. Sexting heet het. Een kwart van de jongeren heeft dit soort pikante beelden van zichzelf. Een op vijf deelt het ook met anderen. 

Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim veertienhonderd jongeren tussen de 12 en 24 jaar. Twee jaar geleden deelde een op de zeven jongeren (15 procent) naaktafbeeldingen van zichzelf. Sexting lijkt steeds normaler te worden voor jongeren. 

Spijt

De overgrote meerderheid (74 procent) heeft er geen spijt van: ze vinden het spannend en ze vertrouwen de ontvanger erop dat het prive blijft. Als de foto’s uitlekken, zijn de gevolgen soms niet te overzien. Begin dit jaar maakte een veertienjarige jongen uit Enschede een einde aan zijn leven nadat zijn naaktfoto op Instagram belandde. In Zeeland werden drie meisjes opgepakt nadat zij (gemanipuleerde) beelden op Instagram plaatsten van leeftijdsgenoten. De politie onderzoekt de zaak. Ook op een school in Apeldoorn is de politie ingeschakeld vanwege ‘sexting’.

18 procent van de jongeren die seksueel getinte foto's naar anderen sturen, heeft er spijt van. Met name meisjes geven dit aan. Ze maakten de foto’s soms onder invloed van alcohol. Achteraf vinden ze het naïef van zichzelf dat ze niet beter hebben nagedacht over de gevolgen van verdere verspreiding. Het vriendje van toen bleek een boze ex te worden. 

Jonge meisjes

Het zijn jonge meisjes van wie de foto’s in verkeerde handen kwamen, soms nog maar twaalf of dertien jaar oud. Ze durven geen nee te zeggen op een verzoek om naaktfoto’s en blijven jarenlang worstelen met de gevolgen. Hieronder komen enkele slachtoffers aan het woord:

"Ik heb er veel problemen mee gehad. De foto's werden als chantage middel gebruikt. Degene die ze ontvangen had dreigde ermee. Ik moest en zou nog meer sturen of hij zou het via social media delen. Hij had al hele lijsten van mijn vrienden en familie bij elkaar verzameld. Ik kon toen niet anders dan nog meer sturen." 

"Het waren foto's van mij, toen ik net 13 was, genomen door mijn toenmalige vriendje van 16. Hij heeft ze doorgestuurd naar 2500 man. Het heeft een heel negatief effect gehad op mijn zelfbeeld en eigenwaarde.”

"Ik ben er heel onzeker van geworden en mijn vertrouwen in jongens/ mannen is grotendeels weg. De schaamte die het met zich meebrengt, kan in de puberteit een grotere impact hebben dan dat je zou verwachten."

Foto voor altijd op internet

Ook Anne maakte het mee dat haar naaktfoto werd doorgestuurd. Op haar vijftiende verstuurt ze een naaktfoto naar een jongen die ze leuk vindt. Het blijkt minder serieus dan ze aanvankelijk dacht en ze verbreekt de relatie. De jongen verstuurde foto na de breuk naar de hele school. “Uit stoerheid”, denkt ze nu. 

De gevolgen zijn groot. Ze wordt uitgescholden en durft haar medescholieren uit schaamte niet meer onder ogen te komen. Leraren weten zich geen raad met de situatie. De stress gaat zo ver dat ze een conversiestoornis oploopt waardoor ze uitvalverschijnselen krijgt. Ze belandt driekwart jaar in een rolstoel. Inmiddels wordt ze behandeld in een speciale kliniek en gaat het een stuk beter.

Haar advies voor anderen die dit overkomt: schakel hulp in en praat met mensen. Voor de meiden (en jongens) die erover denken pikante plaatjes te sturen? Denk er nog even heel goed over naar. Eenmaal op internet, kom je er nooit meer van af. 

Meer voorlichting

Jongeren zijn ervan overtuigd dat voorlichting nodig is en zou helpen om problemen te voorkomen (64 procent). Tweederde zegt nog nooit voorlichting te hebben gehad over sexting op school (67 procent). De voorlichting zou al bij de meest kwetsbare groep, jonge pubers, moeten beginnen.

Vanavond in EenVandaag meer nieuws uit ons Opiniepanel over het sexting-onderzoek onder jongeren. Wat betekent het als je foto uitlekt? We spreken met slachtoffer Anne en met haar behandelaar van Yes We Can Clinics, een kliniek waar slachtoffers terechtkunnen. Anne is niet haar echte naam, ze doet haar verhaal anoniem omdat ze niet herkend wil worden.

En: hoe licht je jongeren voor over de risico’s van sexting? Wat doe je als een plaatje uitlekt? We praten met Klaas Hiemstra van School en Veiligheid en kijken mee op een voorlichtingsavond van toneelgroep Playback dat interactieve avonden organiseert voor ouders met pubers op de middelbare school. 

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."